Cins değişikliği işlemleri kadastronun güncel halde tutulması faaliyetlerindendir. Cins değişikliği işlemlerinin  teknik çalışma ve kontrol gerektirmesi nedeniyle Lisanslı Harita Kadastro Büroları (LİHKAB)  ile Kadastro Müdürlüklerini,  tescile tabi işlem olması nedeniyle Tapu Müdürlüklerini ilgilendiren bir işlem olup,  tesciliyle taşınmazların güncel durumu tapu sicilinde (paftasında ve tapu sicilinde) gösterilmekte ve böylelikle kadastronun yaşatılması sağlanmaktadır.

Taşınmaz malların ilk vasıfları ya ilk tesis kadastro çalışmaları sırasında ya da taşınmazın yeniden tescili sırasında belirlenir. Ancak daha sonra imar kanunu hükümlerine göre yapılan imar uygulamaları ile taşınmazların cinsleri değişmektedir.

Cins değişikliğiyle ilgili hususlar 2019/13 sayılı Genelge’de düzenlenmiştir.

Bu genelge ve ilgili diğer mevzuat gereğince taşınmazın cins değişikliklerini

1. Yapılı Hale Gelme
2. Yapısız Hale Gelme
3. Tarımsal Cins Değişiklikleri
4. Diğer Cins Değişiklikleri

şeklinde gruplandırabiliriz.

1. Parselin yapılı hale getirilmesi

Yapı ruhsatına tabi bütün yapılar da yapı tamamlanıp oturulur hale gelip imar mevzuatındaki şartlar sağlandıktan sonra ilgili idaresince yapı kullanma izin belgesi (İskan) düzenlenir. İşte parselin yapılı hale getirilmesi “Arsa” cinsindeki bir parsele ruhsatlı bina yapılarak yapı kullanma izni alınması halinde, ilgilisince yapılacak başvuruya istinaden Lisanslı Harita Kadastro Büroları (LİHKAB)  ile Kadastro Müdürlüklerince bu parselin yapı kullanma izninde belirtilen cinsine dönüştürülmesi için yapılan  işlemdir.

Kat irtifakından kat mülkiyetine geçiş amaçlı olmayan cins değişiklikleri, Kat irtifakından kat mülkiyetine geçiş amaçlı olan cins değişiklikleri ve diğer Ruhsata Tabi Olmayan (Yapı Kullanma izin Belgesi istenmeyecek) Binalar ilgili ayrıntılı bilgiler büromuzda verilecektir.

2. Yapılı Parselin Yapısız Hale Getirilmesi

Taşınmazın üzerindeki yapıların yıkılması halinde cinsinin “Arsa” ya çevrilmesi işlemidir.

3. Zirai (Tarımsal amaçlı) Cins Değişikliği:

Tapudaki tescilli cinsleri zirai olan (tarla, bahçe, zeytinlik vs.) taşınmazların bu niteliklerini kaybetmesi ve başka bir zirai nitelik kazanması halinde; ilgili idarelerinden alınan belgelerine göre yeni cinslerinin tescillerinin sağlanması işlemidir.

4. Diğer Cins Değişiklikleri

• Korunması Gerekli Taşınmazlarda Cins Değişikliği
• Meraların Cinsinin Değiştirilmesi
• Mezarlıkların Cins Değişiklikleri
• Muhdesatın Terkini Halinde Cins Değişikliği

İstenen Belge ve Bilgiler

Yapı ile ilgili olan cins değişikliklerinde ilgili idarelerinden alınan Yapı kullanma izin belgeleri ile

• Taşınmaza ait  tapu senedi veya tapu kaydı (Web Tapu – E-Devlet üzerinden alınabilir)
• Taşınmaz sahibinin kimliği, talep vekil tarafından yapılıyorsa vekaletname örneği ile kimliği

Taşınmazın sahibi şirket, dernek vb. gibi hükmi şahıslara ait ise o zaman müracaatta istenen belgeler

• Şirketi temsil eden kişinin yetki belgesi
• Yetkili kişinin imza sirküsü
• Yetkili kişinin kimliği

Şirkette vekalet kullanılması halinde istenen belgeler

• Şirketi temsil eden kişinin yetki belgesi
• Vekaletname örneği
• Vekilin kimliği

Taşınmazın sahibi ölmüş ise istenen belgeler

• Talepte bulunanların mirasçı olduklarını gösteren veraset belgesi ve kimliği

Yasal temsilci

• Vasi veya kayyım ise mahkeme kararı ve kimliği